تازهترین گزارش منتشر شده از سوی شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI) درباره پایش آلایندگی و مصرف سوخت خودروهای سواری در سال ۱۴۰۳ شمسی، پرده از شکاف عمیق میان خودروسازان داخلی برداشته است. این گزارش تحلیلی، که بر مبنای دادههای معتبر آزمونهای پایش تطابق تولید (COP) سازمان حفاظت محیطزیست تهیه شده، معیاری کلیدی برای سنجش واقعی عملکرد پیشرانهها و میزان سازگاری محصولات با استانداردهای زیستمحیطی کشور محسوب میشود. در این ارزیابی، شرکتهای سایپا و پارسخودرو توانستهاند در دو شاخص حیاتی مصرف سوخت و انتشار گازهای آلاینده، به پایینترین سطوح دست یابند و خود را از سایر رقبا متمایز کنند.
پایش آلایندگی و مصرف سوخت خودرو: گزارشی جامع از ISQI
اینفوگرافیک جامع ISQI که وضعیت صنعت خودرو کشور را در سال ۱۴۰۳ ترسیم کرده، نه تنها یک آینه تمامنما از وضعیت فعلی است، بلکه چراغ راهی برای سیاستگذاریهای آتی در حوزه محیطزیست و انرژی به شمار میرود. آزمونهای پایش تطابق تولید (COP) که به طور مستمر و مستقل توسط سازمان حفاظت محیطزیست انجام میشوند، اطمینان از مطابقت خودروهای تولیدی با مجوزهای زیستمحیطی را تضمین میکنند. نتایج این آزمونها نشان میدهد که تلاشهای خودروسازان برای بهینهسازی قوای محرکه، کاهش وزن خودروها و بهروزرسانی پلتفرمها، تأثیر مستقیمی بر ارقام مصرف سوخت و آلایندگی خودرو دارد.
برتری سایپا و پارسخودرو در بهینهسازی مصرف سوخت
در بخش مصرف سوخت، که یکی از مهمترین دغدغههای اقتصادی و زیستمحیطی کشور است، سایپا و پارسخودرو عملکردی فراتر از انتظار به نمایش گذاشتهاند. در حالی که میانگین مصرف سوخت در صنعت خودرو کشور ۷.۹۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر ثبت شده، سایپا با ۷.۶۲ لیتر و پارسخودرو با ۷.۴۳ لیتر، ارقامی به مراتب پایینتر را به خود اختصاص دادهاند. این برتری نه تنها برای مصرفکننده نهایی به معنای کاهش هزینههاست، بلکه از دیدگاه ملی نیز به صرفهجویی قابل توجهی در منابع انرژی و کاهش وابستگی به واردات سوخت منجر میشود. در مقابل، برخی شرکتها مانند کرمانموتور و بهمنموتور همچنان با مصرفهای بالای ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر، فاصله زیادی تا رسیدن به این استانداردها دارند که نشاندهنده نیاز مبرم به بازنگری در فناوری قوای محرکه و پلتفرمهای مورد استفاده است.
رقابت در کاهش آلایندگی خودرو؛ گامی به سوی هوای پاکتر
شاخص انتشار دیاکسیدکربن (CO2) نیز تصویر مشابهی را نشان میدهد. سایپا با انتشار ۱۷۵.۴ گرم CO2 در هر کیلومتر و پارسخودرو با ۱۷۱.۲ گرم، هر دو به شکل قابل توجهی پایینتر از میانگین صنعت که ۱۸۳.۸ گرم است، قرار گرفتهاند. این ارقام نه تنها نشاندهنده ارتقاء تکنولوژی موتور و سیستمهای احتراق است، بلکه به اهمیت مهندسی وزن و طراحی آیرودینامیک در کاهش آلایندگی خودرو اشاره دارد. در استانداردهای جهانی آلایندگی، اختلاف ۱۰ تا ۲۰ گرم در هر کیلومتر میتواند نشاندهنده یک سطح متفاوت از تکنولوژی موتور، مدیریت حرارتی و مهندسی کلی خودرو باشد. در مقابل، برخی رقبا با ثبت اعدادی تا ۱۹۴ گرم در هر کیلومتر، هنوز با چالشهای جدی در مسیر انطباق با استانداردهای جهانی آلایندگی مواجه هستند و نیاز به بازنگری اساسی در رویکردهای توسعه محصول دارند.
چرا مصرف سوخت و آلایندگی خودرو اهمیت حیاتی دارد؟
اهمیت این گزارش فراتر از یک رتبهبندی ساده است. مصرف سوخت و آلایندگی خودروها، دو رکن اساسی در پایداری محیط زیست و اقتصاد هر کشوری محسوب میشوند. مصرف بالاتر سوخت، مستقیماً به هدررفت منابع ملی، افزایش هزینههای نگهداری خودرو برای مصرفکنندگان و فشار بیشتر بر یارانههای انرژی منجر میشود. در ایران، با توجه به یارانههای سنگین سوخت، این موضوع اهمیت مضاعفی پیدا میکند. از سوی دیگر، انتشار بالای گازهای آلاینده نظیر CO2، یکی از عوامل اصلی گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی است که پیامدهای جبرانناپذیری برای سلامت انسان و اکوسیستمها دارد. آلودگی هوا در شهرهای بزرگ، خود شاهدی بر این مدعاست که بهبود عملکرد در شاخص آلایندگی خودرو ضروری است.
چالشهای آینده و مسیر پیش روی صنعت خودرو برای کاهش مصرف و آلایندگی
گزارش ISQI در واقع یک هشدار جدی برای آن دسته از خودروسازانی است که همچنان بر پلتفرمهای قدیمی و قوای محرکه کمبهرهور تکیه دارند. آینده صنعت خودرو جهان و بالطبع ایران، به سمت کاهش چشمگیر مصرف و آلایندگی پیش میرود و استانداردهای زیستمحیطی روز به روز سختگیرانهتر میشوند. برای همگام شدن با این روند، خودروسازان چارهای جز تغییرات بنیادی در سه حوزه کلیدی ندارند:
نوسازی پلتفرمها: سرمایهگذاری در توسعه پلتفرمهای جدید با طراحی سبکتر و آیرودینامیک بهتر که به کاهش وزن کلی خودرو و در نتیجه بهبود مصرف سوخت و آلایندگی کمک میکند.
ارتقاء فناوری قوای محرکه: استفاده از موتورهای کممصرف، توسعه موتورهای هیبریدی و الکتریکی، همراه با بهبود سیستمهای مدیریت موتور و کاهش اصطکاک.
مهندسی مواد و بهرهگیری از مواد سبکتر در ساخت بدنه و قطعات برای کاهش وزن کلی خودرو نیز از دیگر ضرورتهاست. این مسیر نه تنها ضامن بقای رقابتی در بازار خواهد بود، بلکه به مسئولیت اجتماعی خودروسازان در قبال محیط زیست و نسلهای آینده نیز پاسخ میدهد. بدون توجه جدی به شاخصهای مصرف سوخت و آلایندگی خودرو، صنعت خودرو نمیتواند به رشد پایدار دست یابد.
مطالب مرتبط
- بودجه ۴۰ همتی برای قطعهسازان؛ گره کور تامین مالی صنعت خودرو همچنان ناگشوده باقی ماند
- معاون وزیر صمت از ثبت درخواست واردات ۷۵ هزار خودروی جدید خبر داد
- اسقاط خودروهای فرسوده در یک سال اخیر از رکورد هفتساله فراتر رفت
- مدیران خودرو سدان اسپرت آریزو ۶ جی تی را با مشخصات فنی ارتقا یافته و امکاناتی بینظیر به بازار عرضه کرد