در حالی که ماههای اخیر شاهد رشد مداوم قیمتهای کارخانهای و به تبع آن افزایش نرخ در بازار آزاد بودهایم، اکنون یافتن یک خودروی صفر کیلومتر با برچسب قیمتی زیر ۵۰۰ میلیون تومان در بازار خودرو ایران به امری دشوار و تقریباً ناممکن تبدیل شده است. این روند، مهر تأییدی بر خداحافظی بازار با خودروهای اقتصادی و تغییر ساختار قیمتی آن است.
افزایش قیمت خودرو و تشدید رکود در بازار داخلی
بازار خودرو کشور در هفتههای اخیر با رکودی عمیق دست و پنجه نرم میکند. حجم معاملات نسبت به گذشته به طرز محسوسی کاهش یافته و خریداران واقعی تمایل کمتری به حضور در بازار نشان میدهند. با این وجود، قیمت خودروها در بازار آزاد به روند صعودی خود ادامه داده است. کارشناسان بر این باورند که این نوسانات قیمتی عمدتاً ریشه در افزایش نرخهای اعلامی از سوی خودروسازان داخلی دارد که به سرعت به بازار ثانویه نیز سرایت میکند. قدرت خرید مصرفکنندگان در برابر این جهشهای قیمتی به شدت کاهش یافته و بسیاری از متقاضیان، خرید خود را به امید ثبات یا کاهش قیمتها به تعویق انداختهاند. این وضعیت، فضایی از بلاتکلیفی را در بازار خودرو حاکم کرده و چرخه معاملات را کند ساخته است.
وداع با خودروهای اقتصادی؛ از بین رفتن گزینههای زیر ۵۰۰ میلیون تومان
یکی از بارزترین پیامدهای افزایش مداوم قیمت خودرو، حذف تدریجی گزینههای اقتصادی از سبد خرید جامعه است. خودروهایی که تا سال گذشته در بازه قیمتی ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان قابل دسترس بودند، اکنون با ارقامی بسیار فراتر از این محدوده عرضه میشوند. این تغییرات قیمتی، کف بازار خودرو را به شکل بیسابقهای بالا برده و عملاً خودروهای زیر ۵۰۰ میلیون تومان را از گردونه رقابت خارج کرده است. این شرایط، فشار مضاعفی را بر اقشار متوسط و کمدرآمد جامعه وارد میکند که پیشتر نیز با چالشهای فراوانی در تأمین مسکن و مایحتاج اولیه روبرو بودهاند. این پدیده، نه تنها به نفع مصرفکننده نیست بلکه میتواند در بلندمدت به کاهش پویایی و افزایش انحصار در صنعت خودرو دامن بزند.
ریشههای گرانی خودرو: از هزینه تولید تا سیاستگذاری نامشخص
دلایل اصلی افزایش قیمت خودرو از سوی خودروسازان، به رشد هزینههای تولید نسبت داده میشود. این هزینهها شامل موارد متعددی از جمله بهای مواد اولیه، قیمت قطعات وارداتی که تحت تأثیر نوسانات ارزی قرار دارند، افزایش دستمزد نیروی کار، هزینههای انرژی و بار سنگین لجستیکی میشود. این عوامل به طور مستقیم بر قیمت نهایی خودرو تأثیر میگذارند و موجب شدهاند تا تولید خودروهای ارزانقیمت توجیه اقتصادی خود را از دست بدهند. علاوه بر این، کمبود عرضه در کنار تقاضای انباشته، عدم شفافیت در سیاستگذاریهای مربوط به واردات و تولید و همچنین نوسانات نرخ ارز، همگی به پیچیدگی وضعیت بازار خودرو میافزایند و چشمانداز کاهش قیمتها را مبهم میکنند.
نگاهی به قیمتهای روز برخی خودروهای پرفروش در بازار
بر اساس گزارشهای موجود، قیمت برخی از خودروهای داخلی در بازار آزاد در تاریخ ۲۴ آبان ماه به شرح زیر است:
سورن پلاس دوگانهسوز: ۱,۰۲۶,۰۰۰,۰۰۰ تومان
دنا پلاس MT6: ۱,۱۶۷,۰۰۰,۰۰۰ تومان
دنا پلاس اتوماتیک: ۱,۳۸۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان
پژو ۲۰۷ موتور TU3: ۹۳۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
پژو ۲۰۷ دندهای هیدرولیک: ۱,۰۶۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان
پژو ۲۰۷ دندهای پانوراما: ۱,۱۳۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
پژو ۲۰۷ اتوماتیک: ۱,۳۱۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
رانا پلاس: ۹۲۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان
تارا اتوماتیک V4: ۱,۳۶۹,۰۰۰,۰۰۰ تومان
هایما ۸ اس: ۲,۷۴۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
اطلس GL: ۷۵۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
اطلس اتوماتیک: ۱,۰۱۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان
کوییک RS: ۶۷۴,۰۰۰,۰۰۰ تومان
کوییک GX: ۶۸۸,۰۰۰,۰۰۰ تومان
شاهین GL: ۱,۰۲۹,۰۰۰,۰۰۰ تومان
شاهین اتوماتیک G: ۱,۲۶۳,۰۰۰,۰۰۰ تومان
چانگان CS55: ۲,۹۹۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان
ساینا GX دوگانه سوز: ۷۴۵,۰۰۰,۰۰۰ تومان
سهند S: ۷۵۲,۰۰۰,۰۰۰ تومان
این ارقام به وضوح نشان میدهند که حتی ارزانترین خودروهای داخلی نیز با فاصله قابل توجهی از مرز ۵۰۰ میلیون تومان قرار گرفتهاند. تا زمانی که سیاستهای تنظیم بازار خودرو و عرضه کافی با قیمتهای منطقی اعمال نشود، انتظار بهبود وضعیت فعلی و بازگشت خودروهای اقتصادی به بازار بسیار محدود خواهد بود. ادامه این روند، نه تنها به ضرر مصرفکننده است، بلکه چالشهای اقتصادی و اجتماعی گستردهای را به دنبال خواهد داشت.
مطالب مرتبط
- چین استانداردهای ایمنی خودرو را با قوانین جدید و سختگیرانه برای شتاب و فناوریهای پیشرفته متحول میکند
- رشد ۲۳ درصدی واردات خودرو در هفتماهه ۱۴۰۴؛ ابهامات تعرفهای بازار را سردرگم نگه داشت
- روند ترخیص خودرو از گمرکات کشور پس از اصلاح مصوبات از سر گرفته شد
- انحصار و رانت، صنعت خودرو را به ورطه مونتاژ میکشاند