خبرهای جدید حاکی از آن است که شرکت تویوتا، غول خودروسازی ژاپنی، در آستانه یکی از بزرگترین دگرگونیهای استراتژیک در تاریخ خود قرار گرفته است. این استراتژی جدید تویوتا با هدف افزایش چرخه عمر محصولات به ۹ سال و تمرکز عمیقتر بر بهروزرسانیهای نرمافزاری، نشانهای از تغییر رویکرد بنیادین در مواجهه با چالشهای کنونی صنعت خودرو است.
استراتژی تویوتا و گذار به خودروهای نرمافزارمحور
برای دههها، تویوتا با معرفی نسلهای جدید هر ۴ تا ۵ سال و سپس ۷ سال یکبار، ریتم مشخصی در بازار خودرو داشت و به ثبات و اطمینان در طراحی و مهندسی شهرت یافته بود. اما اکنون، با این تغییر استراتژی تویوتا، این شرکت قصد دارد فاصله بین بازطراحیهای عمده را به ۹ سال برساند. این رویکرد جدید بر مبنای تحولات نرمافزاری استوار است؛ به این معنا که بهجای تغییرات گسترده در بدنه و پلتفرم، قابلیتها و کارایی خودروها از طریق آپدیتهای نرمافزاری بهبود یابد. نمونه بارز این تغییر را میتوان در نسل اخیر کمری مشاهده کرد که بیشتر یک بهروزرسانی عمیق محسوب میشود تا یک نسل کاملاً جدید.
مزایای چرخه عمر طولانی محصولات تویوتا
چرخه عمر محصولات تویوتا در قالب ۹ سال، مزایای متعددی را برای این خودروساز و مشتریان به ارمغان میآورد:
تخصیص منابع به برقیسازی: با کاهش دفعات بازطراحیهای سختافزاری، تویوتا میتواند بخش اعظم منابع تحقیق و توسعه خود را به سمت برقیسازی و فناوریهای نوین پیشرانه هدایت کند. این گامی حیاتی در رقابت با شرکتهای پیشرو در زمینه خودروهای الکتریکی است و به تویوتا کمک میکند تا در این حوزه کلیدی، با سرعت بیشتری پیشرفت کند.
حفظ ارزش محصولات و پاسخ به تقاضا: ارتقای مداوم نرمافزاری باعث میشود تا خودروهای تویوتا حتی با گذشت زمان، از قابلیتهای مدرن برخوردار باشند و امکاناتی نظیر بهبود عملکرد، افزودن سیستمهای کمکراننده پیشرفته و حتی ویژگیهای اشتراکی از طریق نرمافزار ارائه شود. این امر به افزایش ارزش مدلهای کارکرده و کاهش سرعت افت قیمت کمک شایانی میکند و جذابیت خرید محصولات تویوتا را برای مشتریان حفظ میکند. علاوه بر این، در شرایطی که برخی مدلها مانند لندکروزر با تقاضای بالا و زمان تحویل طولانی مواجه هستند، افزایش چرخه عمر میتواند به ثبات بیشتر در عرضه و پاسخگویی بهتر به بازار کمک کند.
چالشهای پیشرو و نگاهی به رقبا
این استراتژی تویوتا هرچند مزایای بسیاری دارد، اما چالشهایی نیز به همراه خواهد داشت. گزارشها نشان میدهند که برخی از ۲۳۰ نمایندگی مستقل تویوتا در ژاپن نسبت به مدل قیمتگذاری «شناور» که بر اساس شرایط فروش و نه زمان، قیمتها را تعیین میکند، ابراز نگرانی کردهاند؛ زیرا این روش میتواند حاشیه سود آنها را کاهش دهد. با این حال، تویوتا تأکید دارد که میانگین قیمت عمدهفروشی در طول چرخه ۹ ساله ثابت خواهد ماند.
همچنین، این رویکرد در حالی اتخاذ میشود که رقبای چینی با سرعت خیرهکنندهای محصولات خود را بهروزرسانی و به بازار عرضه میکنند. این تفاوت در سرعت نوآوری و معرفی مدلهای جدید، میتواند یک نقطه چالشبرانگیز برای تویوتا باشد که باید با قدرت بهروزرسانیهای نرمافزاری، کیفیت بینظیر محصولات و قابلیت شخصیسازی جبران شود تا در رقابت جهانی عقب نماند.
سابقه تویوتا و آینده صنعت خودرو
تصمیم تویوتا برای افزایش چرخه عمر محصولات به ۹ سال، در واقع ریشههایی در سابقه این شرکت دارد. مدلهایی مانند شاسیبلند 4Runner سالهاست که با حداقل تغییرات ظاهری و فنی در بازار حضور دارند و همواره فروش بالایی را تجربه میکنند. علاوه بر تویوتا، سایر خودروسازان بزرگ نیز به این سمت حرکت کردهاند؛ از جمله استلانتیس با مدلهایی مانند داج چارجر و کرایسلر پاسیفیکا که برای سالها بدون تغییر نسل به فروش رسیدهاند، و تسلا که مدلهای S و X خود را با بهروزرسانیهای نرمافزاری مداوم و بدون تغییر نسل عمده روانه بازار میکند.
این رویکرد جدید تویوتا، بازتابی از دگرگونی بزرگتری است که صنعت خودرو در حال تجربه آن است؛ گذار از مدلهای سنتی مبتنی بر سختافزار به سمت «خودروهای نرمافزارمحور». در این عصر نوین، نوآوری دیگر صرفاً به طراحی بدنه یا قدرت موتور محدود نمیشود، بلکه پویایی و قابلیت شخصیسازی از طریق نرمافزار حرف اول را میزند. با حرکت به سمت چرخه عمر محصولات تویوتا به مدت ۹ سال و تأکید بر آپدیتهای نرمافزاری، تویوتا در حال تعریف دوباره مفهوم «عمر محصول» در دنیای خودرو است. این مسیر تازه میتواند جایگاه این برند را در عصر برقیسازی و خودروهای هوشمند بیش از پیش تقویت کند و به تویوتا امکان دهد تا با کارایی بیشتر، به تقاضای فزاینده بازار پاسخ دهد و در عین حال، ارزش بلندمدت محصولاتش را برای مصرفکنندگان تضمین کند.