بازار خودروهای لوکس در ایران همواره صحنه نوسانات و قیمتگذاریهای غیرعادی بوده است، اما آنچه تازهترین گزارشها افشا میکند، عمق فاجعه را به وضوح نشان میدهد. بررسیها حاکی از آن است که خودروهای وارداتی برندهای معتبری چون مرسدسبنز و بیامو، با قیمتهایی به فروش میرسند که تا پنج برابر نرخ واقعی و جهانی آنها است. این اختلاف فاحش، پرسشهای جدی درباره شفافیت بازار، نظارت بر واردات و عوامل ریشهای این گرانی بیسابقه را مطرح میکند.
معمای قیمتهای نجومی: بنز و بیامو فراتر از ارزش واقعی
آگهیها و معاملات بازار آزاد خودرو، تصاویری از بینظمی در قیمتگذاری را به نمایش میگذارند. به عنوان نمونهای بارز از این وضعیت، مدل بیامو X2 sDrive20i را میتوان نام برد. این خودرو که حتی با احتساب تعرفه ۴۰ درصدی واردات، باید قیمتی کمتر از پنج میلیارد تومان داشته باشد، اکنون توسط فروشندگان در بازار ایران با ارقامی تا ۲۱ میلیارد تومان آگهی میشود. این روند تنها به یک مدل خاص محدود نمیشود و دامنگیر بسیاری از خودروهای لوکس وارداتی دیگر نیز شده است.
[
]
شکاف عمیق میان قیمت واردات و عرضه در بازار خودروهای لوکس
برای درک بهتر بزرگی این شکاف قیمتی در بازار خودروهای لوکس، نگاهی به چند مدل محبوبتر بیندازیم:
مرسدس C200L هیبرید و A180L: این مدلها که بر اساس ارزش گمرکی، با هزینهای حدود ۳.۴ تا ۴.۲ میلیارد تومان وارد کشور شدهاند، در بازار آزاد با قیمتهای ۱۲ تا ۱۶.۵ میلیارد تومان معامله میشوند.
بیامو 225i Active Tourer: در حالی که قیمت تمامشده این مدل در گمرک، ۴ تا ۵.۸ میلیارد تومان برآورد شده است، در معاملات بازار آزاد گاهی بیش از سهبرابر بهای ورودی، یعنی ۱۳ تا ۱۶.۵ میلیارد تومان، فروخته میشود.
بیامو 320i وارداتی جدید: این خودرو باید نهایتاً ۵.۸ میلیارد تومان قیمت داشته باشد، اما نسخههای کارکرده آن تا ۷ میلیارد تومان نیز برای فروش آگهی میشوند که نشاندهنده نبود هرگونه منطق قیمتی است.
این ارقام به وضوح نشان میدهند که قیمتگذاری نهایی این خودروها، نه بر اساس معیارهای اقتصادی و هزینههای واقعی واردات، بلکه عمدتاً تحت تاثیر سلیقه و تصمیمات شخصی فروشندگان و دلالان است.
ریشههای گرانی خودروهای لوکس: از کمبود عرضه تا فقدان نظارت
عوامل متعددی دست به دست هم دادهاند تا بازار خودروهای لوکس ایران به این وضعیت بیضابطه و ناعادلانه برسد:
موانع و محدودیتهای واردات: سالهاست که سیاستهای محدودکننده واردات خودرو، عرضه این کالا را به شدت کاهش داده و بازار را تشنه نگه داشته است. این کمبود، زمینه را برای سودجوییهای کلان فراهم میکند.
تعرفههای بالای گمرکی: اگرچه تعرفههای سنگین واردات بخش قابل توجهی از قیمت نهایی را تشکیل میدهند، اما حتی با احتساب آنها نیز، اختلاف چند برابری قیمت در بازار با ارزش واقعی خودروها قابل توجیه نیست.
نوسانات شدید نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز به دلیل وابستگی کامل واردات به آن، بهانهای همیشگی برای افزایش قیمتها از سوی عرضهکنندگان میشود و شفافیت را از بین میبرد.
فقدان نظارت و شفافیت قیمتی: نبود یک سازوکار نظارتی قوی و شفاف در تعیین قیمت نهایی، سبب شده است که بازار خودروهای لوکس به بستری برای "رانت" و سودجوییهای بیرویه تبدیل شود. فروشندگان با سوءاستفاده از کمبود عرضه و با در نظر گرفتن "هزینههای نگهداری" (که اغلب مبهم و غیرشفاف است)، خودروهایی را که با نرخ ۴ تا ۶ میلیارد تومان وارد کشور شدهاند، در محدوده ۱۲ تا ۲۰ میلیارد تومان به فروش میرسانند.
تقاضای پایدار از سوی قشر مرفه: علیرغم قیمتهای نجومی، همواره تقاضای ثابتی از سوی بخشی از جامعه برای خرید این خودروها وجود دارد که خود به تداوم این چرخه معیوب دامن میزند.
چشمانداز بازار و راهکارهای احتمالی برای ساماندهی قیمت بنز و بیامو
وضعیت فعلی در بازار خودروهای لوکس، نه تنها به ضرر مصرفکنندگان واقعی است، بلکه به اقتصاد کشور و اعتماد عمومی نیز لطمه میزند. برای بازگرداندن منطق به این بازار و جلوگیری از سودجوییهای نامشروع، اتخاذ راهکارهای اساسی و پایدار ضروری است:
بازنگری در سیاستهای وارداتی و تسهیل آن: کاهش موانع و افزایش شفافیت در فرآیند واردات میتواند عرضه را افزایش داده و به تعدیل قیمتها کمک کند.
ایجاد سازوکارهای قیمتگذاری شفاف و کارآمد: تعیین یک نرخ مرجع منطقی با لحاظ تمامی هزینهها و نظارت دقیق بر رعایت آن، از سودجوییهای بیرویه جلوگیری خواهد کرد.
تقویت نظارت بر بازار و برخورد با متخلفان: نهادهای نظارتی باید با قاطعیت بیشتری با دلالان و فروشندگانی که از شرایط فعلی برای کسب سودهای نامتعارف سوءاستفاده میکنند، برخورد نمایند.
تا زمانی که اصلاحات ساختاری لازم اعمال نشود و نظارت مؤثری بر بازار خودروهای لوکس صورت نگیرد، این بازار همچنان جولانگاه قیمتهای بیضابطه و سودهای کلان برای عدهای خاص باقی خواهد ماند.
مطالب مرتبط
- ایران خودرو دور جدید پیش فروش خودروهای فرسوده را در آبان ۱۴۰۴ آغاز کرد
- ایران میزبان شاسیبلند تمامبرقی ایکسپنگ G6: گام بلند در مسیر برقیسازی خودرو
- ۸ هزار خودرو در گمرک بلاتکلیف ماندهاند؛ رکود بازار با تعرفههای پلکانی ادامه دارد
- رشد ۱۱۲ درصدی خودروهای برقی در ترکیه فروش بیش از ۱۴۸ هزار دستگاه در ۱۰ ماه