چرا بخاری خودرو گرم نمی‌کند و چگونه آن را برطرف کنیم؟
گرما ندادن بخاری ماشین
در فصل سرما، عملکرد صحیح بخاری خودرو نه‌تنها باعث راحتی سرنشینان می‌شود، بلکه از خطر یخ‌زدگی شیشه و اختلال در دید جلوگیری می‌کند. مطالعات سازمان ایمنی و مهندسی خودرو (SAE J1034) نشان می‌دهد که ۸۰٪ مشکلات مربوط به انتقال گرما در کابین ناشی از نقص در سیستم خنک‌کننده و رادیاتور بخاری است. در ادامه، اصلی‌ترین دلایل گرم ندادن بخاری و راهکارهای تشخیص آنها را بررسی می‌کنیم.
دلایل اصلی گرم ندادن بخاری
- کاهش یا نشتی مایع خنک‌کننده
افت سطح ضدیخ (Coolant) مانع انتقال حرارت به رادیاتور بخاری می‌شود. یک نشتی کوچک در شلنگ‌ها یا رادیاتور می‌تواند باعث کمبود مایع و در نتیجه باد سرد از دریچه‌ها شود. - خرابی ترموستات
اگر ترموستات در حالت «باز» گیر کند، موتور به دمای ایده‌آل نمی‌رسد و رادیاتور بخاری گرم نمی‌شود. انجمن تعمیرکاران خودرو ASE توصیه می‌کند هر ۲ تا ۳ سال یکبار ترموستات را تست و در صورت لزوم تعویض کنید. - گرفتگی رادیاتور بخاری (Heater Core)
رسوبات آهکی و ذرات معلق در مایع خنک‌کننده راه گردش آن را بسته و از انتقال گرما جلوگیری می‌کند. نشانه‌اش سرد و گرم بودن نابرابر کابین و بوی نم‌گرفته است. - نقص در پمپ آب
پمپ معیوب یا بلبرینگ خراب باعث گردش ناقص مایع خنک‌کننده می‌شود. در این حالت، با افزایش دور موتور ممکن است کمی گرما احساس شود ولی در دور پایین بخاری کارایی ندارد. - هوا در مدار خنک‌کننده
هواگیری ناقص پس از تعویض ضدیخ یا تعمیر، حباب‌زدگی در مسیر رادیاتور بخاری ایجاد و مانع جریان یکنواخت مایع می‌شود (نشانه: صدای قل‌قل و نوسان دما روی آمپر). - خرابی فن یا مقاومت بخاری
حتی با گرم‌بودن رادیاتور، ایراد در موتور فن یا مقاومت سرعت‌های پایین می‌تواند مانع دمیدن هوای گرم شود.
مراحل ساده برای تشخیص و رفع مشکل
- بررسی سطح و کیفیت مایع خنک‌کننده در رادیاتور و مخزن انبساط.
- اجرای تست ترموستات (گرم کردن موتور و مشاهده عبور ناگهانی دمای عقربه از ۸۵–۹۵ °C).
- هواگیری کامل مدار خنک‌کننده طبق دفترچه تعمیرات خودرو.
- بازبینی و شست‌وشوی رادیاتور بخاری برای رفع گرفتگی (Flushing) یا تعویض آن در صورت خرابی.
- کنترل عملکرد پمپ آب با تست صدا و مشاهده گردش مایع.
- بررسی فن و مقاومت (Resistor Pack) با ولتاژسنج و تست در سرعت‌های مختلف.
با رعایت دوره‌های سرویس و استفاده از نسبت مناسب ضدیخ (۵۰:۵۰ آب مقطر و ضدیخ استاندارد) می‌توان از بیشتر این مشکلات جلوگیری کرد. در صورت بروز نشانه‌های جدی مانند نشت مایع یا افت مدام دما، سریعاً به تعمیرکار مجاز مراجعه کنید تا از آسیب‌های بزرگ‌تر به موتور جلوگیری شود.
