Worn design of the car
معضل خودروهای فرسوده، یکی از چالشهای جدی در حوزه محیط زیست، ایمنی و اقتصاد کشور به شمار میرود. با افزایش تعداد این وسایل نقلیه در خیابانها، نیاز به ساماندهی و خروج آنها از چرخه ترافیک بیش از پیش احساس میشود. بر اساس «قانون هوای پاک»، مالکان وسایل نقلیه موظفاند پس از رسیدن خودرو به سن فرسودگی، نسبت به اسقاط آن اقدام کنند. اما سوال اصلی اینجاست که فرسودگی خودرو دقیقاً از چه زمانی آغاز میشود و فرآیند اسقاط چگونه است؟
فرسودگی خودرو چیست و معیارهای قانونی آن کدامند؟
خودروی فرسوده به وسیله نقلیهای اطلاق میشود که به دلیل بالا بودن سن، نقصهای فنی، مصرف سوخت غیراقتصادی یا آلایندگی بیش از حد مجاز، دیگر برای تردد ایمن و استفاده روزمره مناسب نیست. این تعریف، خودروی فرسوده را از خودروهای اوراقی که عملاً غیرقابل استفاده بوده و صرفاً برای بازیافت قطعات کاربرد دارند، متمایز میکند.
<>
تعیین سن دقیق فرسودگی خودرو در ایران بر اساس آییننامهها و قوانین خاصی صورت میگیرد که برای انواع مختلف وسایل نقلیه، متفاوت است. به عنوان مثال، سن فرسودگی برای خودروهای سواری شخصی، تاکسیها، اتوبوسها و کامیونها بر اساس سال ساخت و کاربری آنها تعیین میشود. این استانداردها با هدف کاهش اثرات مخرب زیستمحیطی و افزایش ایمنی ناوگان حملونقل تدوین شدهاند. مالکان خودروها باید با اطلاع از این معیارها، در زمان مقرر نسبت به اقدام برای اسقاط خودرو خود اقدام نمایند.
چرا اسقاط خودروهای فرسوده یک اولویت ملی است؟
اسقاط خودروهای فرسوده فواید گستردهای برای جامعه و محیط زیست به همراه دارد که آن را به یک اولویت ملی تبدیل کرده است:
کاهش آلودگی هوا: خودروهای قدیمیتر با فناوریهای منسوخ، مقادیر بسیار بیشتری آلاینده تولید میکنند که مستقیم بر سلامت عمومی جامعه تأثیر منفی میگذارد.
افزایش ایمنی جادهای: نقصهای فنی رایج در خودروهای فرسوده، احتمال تصادفات را به شکل چشمگیری بالا میبرد و جان سرنشینان و سایر کاربران جاده را به خطر میاندازد.
کاهش مصرف سوخت: موتورهای قدیمی بازدهی پایینی دارند و مصرف سوخت بالایی را به کشور تحمیل میکنند که هم بار اقتصادی برای دولت و هم برای مصرفکننده در پی دارد.
مدیریت بهینه منابع: با اسقاط، امکان بازیافت قطعات و مواد اولیه فراهم میشود که به چرخه تولید بازمیگردد و از هدررفت منابع جلوگیری میکند.
مشوقها و چالشهای فرآیند اسقاط خودروهای فرسوده
دولت ایران برای ترغیب مالکان به اسقاط خودروهای فرسوده، طرحهای تشویقی متعددی را در نظر گرفته است که شامل جایگزینی با خودروی نو، بهرهمندی از تسهیلات بانکی و برخی معافیتها میشود. هدف از این مشوقها، تسهیل فرآیند و کاهش بار مالی برای مالکان است.
با این حال، مالکان خودروهای فرسوده همچنان با چالشهایی روبرو هستند که میتواند فرآیند اسقاط را پیچیده و زمانبر کند. این چالشها گاهی اوقات منجر به سردرگمی و عدم تمایل به همکاری در طرحهای نوسازی میشود. مسائلی نظیر مشکلات در انتقال گواهی اسقاط، ابهامات مربوط به ارزشگذاری گواهی و زمانبر بودن تأییدیههای اداری از جمله این موارد است.
راهنمای جامع فرآیند اسقاط خودرو: پاسخ به پرسشهای کلیدی
برای رفع ابهامات و تسهیل فرآیند اسقاط خودرو، لازم است که مالکان از مراحل و نکات کلیدی مطلع باشند. در ادامه به برخی از پرتکرارترین پرسشها پاسخ داده شده است:
گواهی اسقاط و مراحل انتقال آن:
زمان شارژ گواهی: پس از دریافت تاییدیه از فراجا، گواهی اسقاط ظرف 2 روز کاری در صفحه کاربری شما شارژ میشود. در صورت عدم مشاهده، مراتب باید به دفتر پاسخگویی انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو اطلاع داده شود.
انتقال گواهی به خریدار: فرآیند انتقال گواهی اسقاط به خریدار سه مرحله دارد:
- انتقال گواهی برای بررسی توسط خریدار.
- تایید گواهی در حال انتقال توسط خریدار (نوع و تعداد بر اساس نیاز).
- نهاییسازی انتقال پس از تاییدیه مالی مراکز اسقاط.
عودت گواهی خریداریشده: در صورت مغایرت نوع گواهی با نیاز واردات، امکان عودت با تکمیل فرم انتقال گواهی توسط طرفین و تأیید محضری امضاها وجود دارد.
انتقال گواهی از سامانه قدیم به جدید: برای واردکنندگان دارای صفحه فعالیت (کد IM)، مراحل شامل ایجاد صفحه کاربری "واردکننده" در سامانه NNHK.IR و ثبت درخواست رسمی انتقال گواهی در دبیرخانه سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) است. این فرآیند معمولاً 48 ساعت کاری زمان میبرد.
ثبتنام و رفع مغایرت در سامانه:
اشتباه در ثبت VIN: اگر اشتباه در ثبت VIN قبل از ارسال اطلاعات به شمارهگذاری مشخص شود، امکان حذف مراحل و شروع مجدد با درخواست رسمی به ستاد وجود دارد. در صورت ثبت اشتباه پس از ارسال به راهور، باید با ارائه مستندات به ستاد برای مکاتبات اصلاحی اقدام کرد.
رفع مغایرت فیش واریزی عوارض:
اگر فیش به نام بهرهبردار نیست یا مبلغ واریزی مازاد است، باید فرم "درخواست عودت وجه" را تکمیل کرده و پس از دریافت نامه بازگردانی وجه از ستاد و صندوق توسعه صنایع پیشرفته، وجه را از بانک دریافت کنید. در این حالت، ثبتنام قبلی حذف و نیاز به ثبتنام جدید است.
در صورت واریز کمتر از مبلغ تعیین شده، باید مطابق با مراحل فوق برای عودت وجه اقدام و مجدداً با مبلغ صحیح واریزی ثبتنام کنید.
مدت زمان بررسی اولیه درخواست: این مرحله که شامل بررسی اطلاعات، انطباق با مدارک و اخذ تاییدیه از گمرک و سازمان راهداری است، حدود 30 روز کاری زمان میبرد.
استعلامات گمرکی و راهداری: استعلام از گمرک به صورت برخط انجام میشود، اما در صورت عدم تکمیل اطلاعات در سامانه جامع تجارت یا ارسال تجمیعی، استعلام مجزا گرفته خواهد شد. استعلام از سازمان راهداری برای تایید وضعیت کارت هوشمند و سوابق قبلی استفاده از مقررات واردات خودرو الزامی است.
سایر نکات مهم:
واردات خودروهای دست دوم و موتورسیکلتهای فرسوده: تا زمان ابلاغ آییننامههای مربوطه از سوی دولت، طرحهای جایگزینی برای خودروهای دست دوم و موتورسیکلتهای فرسوده اجرا نخواهد شد. اخبار مربوطه از طریق سامانه nnhk.ir اطلاعرسانی میشود.
مراکز اسقاط مجاز: لیست مراکز اسقاط مجاز به تفکیک استانها در سایت ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده (www.nnhk.ir/pages/jalopy_center_map) قابل مشاهده است.
قیمت گواهی اسقاط: تا پیش از تصویب آییننامه ماده 10 قانون ساماندهی صنعت خودرو، قیمت گواهی اسقاط به صورت توافقی بین مراکز و ذینفعان تعیین میشود. انجمن صنفی کارفرمایی مراکز اسقاط و بازیافت خودروهای فرسوده مرجع اعلام قیمت است.
در پایان، تسریع و شفافسازی فرآیندهای مربوط به اسقاط خودروهای فرسوده و اطلاعرسانی مؤثر به مالکان، گامی اساسی در جهت تحقق اهداف ملی در حوزه محیط زیست، ایمنی و توسعه پایدار صنعت خودرو خواهد بود. همکاری تمامی ذینفعان، از جمله دولت، بخش خصوصی و مالکان خودرو، برای موفقیت این طرحها حیاتی است.
مطالب مرتبط
- ایران خودرو تاریخ و جزئیات برگزاری یازدهمین مرحله قرعه کشی محصولات خود را اعلام کرد
- قیمتگذاری عجیب در بازار خودرو: پراید کارکرده بهای نیممیلیارد تومان را تجربه میکند
- نماینده مجلس هشدار داد: فرآیند تصاحب ایران خودرو توسط کروز در غیاب نظارت جدی به اتمام میرسد
- فولکسواگن با معرفی تاکسی خودران Gen.Urban رسماً وارد رقابت با تسلا شد
About the Author
