thumbnail 31512 بنزین
هیئت وزیران با صدور ابلاغیهای جدید، تغییرات قابل توجهی در نحوه تصمیمگیری و تعیین قیمت بنزین فصلی برای کارتهای اضطراری جایگاهها اعمال کرده است. این مصوبه که با هدف شفافسازی ضوابط و بازنگری در سیاستهای مدیریت انرژی کشور صادر شده، اختیارات کارگروه سوخت را با تأکید بر نقش رئیسجمهور بازتعریف میکند و مبنای قیمتگذاری بنزین اضطراری را از ثابت سالانه به متغیر فصلی تغییر میدهد. این تصمیم میتواند پیامدهای گستردهای برای مصرفکنندگان، بخش حملونقل و اقتصاد کشور به همراه داشته باشد.
جزئیات ابلاغیه جدید و تغییرات کلیدی در سیاستهای سوخت
در تاریخ ۳۰ آذر ۱۴۰۴، هیئت وزیران به پیشنهاد معاونت حقوقی رئیسجمهور، اصلاحاتی اساسی را در مصوبه قبلی خود به شماره ۱۴۶۸۴۳/ت۶۵۰۰۱هـ مورخ ۲ آذر ۱۴۰۴ اعمال کرد. این ابلاغیه که توسط محمد مخبر، معاون اول وقت رئیسجمهور، ابلاغ شده، نهادهای کلیدی نظیر وزارت نفت، وزارت کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت اطلاعات، سازمان برنامه و بودجه کشور و دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت را مکلف به اجرای مفاد جدید میکند.
دو بند اصلی این اصلاحیه، ستون فقرات سیاستهای آتی قیمتگذاری بنزین را تشکیل میدهند:
بازنگری در ساختار تصمیمگیری کارگروه سوخت: از این پس، تصمیمات مربوط به سوخت باید با رأی اکثریت وزرای عضو کارگروه اتخاذ شده و به تایید نهایی شخص رئیسجمهور برسد.
معرفی نظام قیمتگذاری فصلی برای بنزین اضطراری: قیمت بنزین فصلی برای سوختگیری با کارت اضطراری جایگاهها، بر اساس میانگین قیمتهای فصل قبل تعیین خواهد شد و دیگر ثابت سالانه نیست.
![]()
نقش پررنگ رئیسجمهور در تعیین قیمت بنزین: تغییرات در کارگروه سوخت
یکی از مهمترین اصلاحات، تغییر در تبصره بند (۸) مصوبه پیشین است که به طور مستقیم بر فرآیند اتخاذ تصمیم در کارگروه سوخت تأثیر میگذارد. این کارگروه که متشکل از وزرای نفت، کشور، امور اقتصادی و دارایی، اطلاعات و رئیس سازمان برنامه و بودجه است، از این پس برای هرگونه تصمیمگیری نیازمند تأیید اکثریت اعضا و از آن حیاتیتر، امضای نهایی رئیسجمهور است. این بند تأکید میکند که تمامی مصوبات باید با رعایت ماده ۱۹ آییننامه داخلی هیئت دولت ابلاغ شود.
این تغییر نشاندهنده تمرکز بیشتر قدرت و مسئولیت در بالاترین سطح اجرایی کشور برای مسائل حیاتی مانند قیمت بنزین است. این سازوکار جدید، تمامی تصمیمات مربوط به تغییر نرخ یا سهمیه سوخت را منوط به فیلترهای نظارتی دقیقتری میکند که در رأس آن، ریاست جمهوری قرار دارد. این امر میتواند به ثبات و هماهنگی بیشتر در سیاستگذاریهای کلان انرژی منجر شود.
نظام قیمتگذاری فصلی بنزین اضطراری: سازوکار جدید و تاثیر آن بر مصرفکنندگان
بند دوم ابلاغیه، نقطه عطفی در مدیریت قیمت بنزین محسوب میشود. بر اساس این مصوبه، بند (۹) تصویبنامه قبلی و تبصره آن حذف و متن جدیدی جایگزین شده است. طبق این متن، قیمت بنزین فصلی برای کارتهای اضطراری جایگاه، هر سه ماه یکبار و بر اساس میانگین قیمتهای فصل گذشته تعیین میشود. این اقدام به معنای خداحافظی با نرخ ثابت سالانه برای سوختگیری اضطراری و حرکت به سمت یک مدل شناور و دینامیک است.
این تغییرات در قیمتگذاری بنزین، مستقیماً مصرفکنندگانی را تحت تأثیر قرار میدهد که به هر دلیلی مجبور به استفاده از کارت اضطراری جایگاه میشوند. نوسان فصلی قیمت میتواند نیازمند برنامهریزی دقیقتر برای رانندگان و صاحبان ناوگان حملونقل باشد. هرچند این بند فعلاً سهمیههای پایه مصوب قبلی را شامل نمیشود، اما سرآغازی بر تغییرات احتمالی در آینده خواهد بود.
پاسخگویی به مطالبات صنفی و شفافیت در ابلاغ نرخهای بنزین
ابلاغیه جدید دولت، همچنین مسیرهای جدیدی را برای پاسخگویی به مطالبات صنفی باز کرده است. کارگروه سوخت موظف شده تا به موارد منعکس شده از سوی اصناف و اتحادیهها، به ویژه در بخش حملونقل، در خصوص اصلاحات لازم برای سهمیهها و نرخها رسیدگی کند. این اقدام نشاندهنده تلاش دولت برای ایجاد فضایی تعاملی با ذینفعان و در نظر گرفتن دغدغههای آنان در فرآیند تعیین قیمت بنزین است.
برای تضمین شفافیت، دبیرخانه شورای اطلاعرسانی دولت نیز مکلف شده است تا در خصوص این تغییرات به نحو مقتضی اطلاعرسانی کند. این شفافیت برای آگاهی عمومی از نحوه محاسبه میانگین و نرخهای استخراج شده در فواصل زمانی سهماهه، ضروری است.
الزامات اجرایی و چشمانداز آینده قیمتگذاری فصلی بنزین
اجرای این مصوبه نیازمند هماهنگی و تغییرات زیرساختی گستردهای در نهادهای اجرایی است.
وزارت نفت و وزارت کشور به عنوان مسئولان اصلی در پمپبنزینها و ناوگان حملونقل، باید زیرساختهای نرمافزاری لازم را برای اعمال قیمت بنزین فصلی فراهم کنند.
وزارت امور اقتصادی و دارایی مسئول نظارت بر درآمدهای حاصل و تطبیق آن با بودجه است.
سازمان برنامه و بودجه نیز موظف است اثرات مالی این نرخگذاری میانگین فصلی را در جداول منابع و مصارف دولت لحاظ کند.
وزارت اطلاعات بر اجرای صحیح و جلوگیری از اخلال در نظام توزیع نظارت خواهد داشت.
این ابلاغیه رسمی از تاریخ صدور (۳۰ آذر ۱۴۰۴) لازمالاجرا است و تمامی مصوبات قبلی مغایر با آن، ملغی تلقی میشوند. انتظار میرود اولین قیمتگذاری بنزین فصلی بر اساس این مصوبه، از ابتدای فصل زمستان ۱۴۰۴ آغاز شود. این تغییر رویکرد دولت از قیمت بنزین ثابت به مدل شناور فصلی، نقطه عطفی در مدیریت انرژی کشور به شمار میرود که نیازمند رصد دقیق پیامدهای آن در آینده خواهد بود.
مطالب مرتبط
- تخصیص ۲ میلیارد دلار ارز برای واردات خودرو از بودجه ۱۴۰۴ محقق نشد؛ بازار در انتظار تصمیم بانک مرکزی
- تعداد شرکتکنندگان در یازدهمین قرعهکشی ایران خودرو رکورد زد؛ شانس برنده شدن چقدر است؟
- تویوتا bZ7 برقی با موتور هوآوی به نمایندگیهای چین رسید؛ رقابتی جدید در بازار سدانها آغاز میشود
- شمارش معکوس برای متقاضیان: ایران خودرو جزئیات قیمتگذاری علیالحساب محصولات خود در دور یازدهم را منتشر کرد


